We kunnen het heel lang over het ‘daddy’ moment van Rutte en Trump hebben, maar heeft dat veel zin? Nee, niet echt. Mark Rutte smeerde stroop om de mond van de Amerikaanse president, en we weten allemaal dat zijn geheugen heel kort is. Rutte heus ook wel. Maar belangrijkste wapenfeit is gehaald: Trump is niet actief uit de Navo gestapt. For now.
Wat interessanter is: wat gaan we nu doen? En daarom wijs ik graag op een interview met Peter Wennink, oud baas van ASML. Tijdens een TNW-congres (The Next Web) zei hij vorige week: “Trump zou wel eens het beste kunnen zijn dat Europa ooit is overkomen… Ik denk dat mensen zijn wakker geschud.” En dat zijn grote woorden van Wennink, want eerder noemde hij Europa “dik, dom en blij”.
Nu gaan we in sneltreinvaart nadenken over onze eigen (on)afhankelijkheid van de VS en China. En wat we ertegen moeten doen. Volgens Wennink is er één ding waar we nu met z’n allen mee aan de gang moeten: in Europa een open ecosysteem bouwen.
Ooit is het succes van ASML voortgekomen uit —zo zegt hij het zelf— armoede. Ze konden het niet allemaal alleen, en dus zijn ze ecosystemen gaan bouwen. Met leveranciers, met universiteiten, met klanten.
Als je dat doet, en je haalt geld terug uit Amerika, dan kan je sneller innoveren en jezelf minder kwetsbaar maken voor geopolitieke schokken.
En waar ligt dan een kans? Wennink heeft het over industrie in z’n algemeenheid. Maar nu de NAVO top net afgelopen is, dacht ik: hoe zit het met de defensie industrie in Europa. In Oekraine zien we dat een oorlog anders wordt gevoerd dan we tot nu toe deden. En dat zou bijvoorbeeld ook kansen bieden voor startups?
Interessant rapport van McKinsey: Europa loopt qua startupscéne in de defensie-industrie maar 5 jaar achter op de US. En —zo blijkt uit onderzoek— met de nabijheid van de oorlog in Oekraïne, ontwikkelt zich razendsnel.
Helsing: Duits bedrijf. Heeft al meer dan een miljard (!) funding opgehaald. Is goed in drones in de lucht, maar ook in het water. Allemaal gestuurd door AI.
Avalor AI, uit Amsterdam ontwikkelt AI-systemen voor autonome defensie-operaties. Hun product heet Nexus. Dat is een platform dat coördineert onbemande systemen in de lucht, op het land en op zee.
Wat te doen? Volgens McKinsey?
1) Verbeter het financieringsklimaat, vooral de grotere bedragen worden geinvesteerd door Amerikanen. Die 5% budget helpt natuurlijk wel.
2) Werk aan de publieke perceptie: het is ok om in een defensie startup te werken en erin te investeren. De EU kijkt of defensie-investeringen ook als ‘groen’ gelabeld kunnen worden.
3) Samenwerken. Zorg dat je als overheden via inkoopprocessen zorgt dat Europese start-ups, gevestigde bedrijven en overheden elkaar gaan vinden.
En als je het zo bekijkt. Wie zei dat ooit? “Never let a good crisis go to waste?” Dit zou zo’n moment kunnen zijn.