Het eerlijke verhaal over migratie

Een interview (podcast het Uur) van Pieter van de Wielen met Hein de Haas. Van der Wielen is een van de beste interviewers van NL, Hein de Haas is hoogleraar sociologie en al zijn hele leven over met migratie bezig. Hij heeft een kletser van een bestseller geschreven: Hoe migratie echt werkt.

De Haas was ook laatst bij de formerende partijen, op uitnodiging van de formateurs. Om ze bij te praten over migratie. En dat was nodig. Want er klopt weinig van het debat over migratie in Nederland, volgens de Haas.

Het probleem is dat het debat gevoerd wordt als voor of tegen migratie. En dat is vreemd, en maakt een genuanceerde discussie bijna mogelijk. Je vraagt immers ook niet aan een econoom of hij voor of tegen de economie is.

Zijn conclusie: zowel links als rechts praten - grotendeels - onzin. Voor politiek gewin. Het linkse verhaal is naïef, want armoede los je niet op met migratie. want de allerarmsten komen niet. Migratie is immers duur. Maar ook, en deze is spannender: klimaatverandering zorgt niet voor migratiestromen. Ze zorgt er wel voor dat mensen vast komen te zitten, in eigen land doorgaans. Dus als je wilt helpen, doe het daar.

En rechts, zeker extreem rechts, creëert waanbeelden. Er komen geen massa’s migranten op ons af, behalve als het oorlog is in Oekraïne. We hebben vooral een ketenprobleem, omdat we de opvang hebben uitgekleed, met lange wachtlijsten en chaos tot gevolg.

Arbeidsmarkt
Migratie gaat met pieken de dalen. Even wat cijfers. Er komen elk jaar zo’n 2,5 miljoen migranten naar Europa. 50 tot 100 duizend daarvan zijn bootmigranten (omdat het niet meer per vliegtuig kan). Deels betreft dat asielzoekers (nb: 9 op 10 Afrikanen migreert legaal). Overigens is de grootste migratie die van platteland naar stad. Binnen landen.

Maar: de crux zijn helemaal niet de grenzen. Daar kan je ook relatief weinig aan doen. Juridisch kan er weinig. Zo is de migratie sinds de Brexit bijna vier keer groter. Er is maar een land dat er in is geslaagd de grenzen te sluiten: Noord Korea. 

Het gaat om de arbeidsmarkt. 

Dit noemt Hein de Haas het grootste publieke geheim: iedereen weet dat er werk is voor arbeidsmigranten. Maar we zien er nauwelijks op toe, omdat het ons goed uitkomt. Zo wordt het Olympisch dorp in Parijs door illegalen migranten gebouwd.

Dus een migratie aanpak die werkt gaat via banen - maar dat willen we niet. Je kunt migratie wel reguleren, maar niet via migratie beleid. Grip op migratie betekent allereerst grip op arbeidsmarkt. 

En nee, migratie is niet alleen maar positief. Zegt De Haas niet, zeg ik niet. Sommige wijken ervaren overlast. Er is uitbuiting. Wijken veranderen. Lusten en lasten zijn niet gelijk verdeeld. Dat moet worden aangepakt.

Heel benieuwd met welke plannen het nieuwe kabinet komt en of ze het eerlijke verhaal van Hein de Haas op warde durven te schatten.