Drones, Russische dreiging en de nieuwe Europese realiteit

Afgelopen week voer een verouderde olietanker onder vreemde vlag de territoriale wateren van Estland binnen. Het schip maakte deel uit van de Russische ‘schaduwvloot’ – een netwerk van oude tankers die olie vervoeren naar landen die de sancties negeren. Inspectie was verplicht, maar nog voor de Esten aan boord konden gaan, verscheen een Russische straaljager. Rusland test de grenzen. Niet alleen digitaal of via desinformatie, maar steeds vaker fysiek. Dit soort incidenten zijn voor Polen en de Baltische staten al jaren realiteit. Zweden heeft aangekondigd dit soort inspecties voortaan weer standaard uit te voeren. Een logische, maar risicovolle stap.

Oekraïne voerde zondag een van de grootste militaire operaties uit sinds het begin van de oorlog: Operatie Spinnenweb. Bij een grootschalige droneaanval op Russische luchtmachtbases werden ruim veertig vliegtuigen vernietigd. De operatie werd anderhalf jaar lang voorbereid en bereikte doelen diep in Rusland.

De drones werden tot dichtbij het doelwit gebracht vanuit houten cabines en daarna op afstand gelanceerd. Een tactiek die laat zien hoe oorlogsvoering verandert. Analisten spreken van een keerpunt in de ontwikkeling van drone-oorlogsvoering.

Polen: een nieuwe politieke werkelijkheid

In Polen won Karol Nawrocki nipt de presidentsverkiezingen met 50,89 procent van de stemmen tegen 49,11 procent voor de liberale burgemeester van Warschau, Rafał Trzaskowski. Nawrocki is politiek omervaren en werd gesteund door de rechts-populistische partij Recht en Rechtvaardigheid (PiS). Nawrocki stelde de verkiezing voor als een referendum over het pro-Europese beleid van Tusk. De uitslag is een slechte ontwikkeling voor Europa. Premier Tusk zal moeite henben zijn agenda uit te voeren (de president heeft en veto), en de steun aan Oekraïne en de relatie met de EU komen wellicht in een ander daglicht te staan.

The Eastern Gate

Tegen deze achtergrond keek ik naar The Eastern Gate, een Poolse serie - aan de grens met Wit-Rusland. De serie toont hoe de Russische dreiging eruitziet voor Oost-Europese landen. Geen groots spektakel, maar een realistische blik op spionage en conflict. Hoofdpersoon is Ewa (Lena Góra), een Poolse agent die in uiteenlopende situaties opereert. Zoals andere Europese series (Fauda, Le Bureau des Légendes, Scandinavische thrillers) voelt The Eastern Gate echt aan. De serie speelt zich af in NAVO-gebied dat Rusland voortdurend test. Denk aan schaduwvloten in Estlandse wateren of straaljagers die inspectieteams hinderen.

Fictie en werkelijkheid

De dreiging uit het oosten is voor veel Europeanen dagelijkse realiteit. The Eastern Gate laat zien hoe spionage en desinformatie onderdeel zijn van het dagelijkse leven.
Operatie Spinnenweb toont dat die dreiging reëel is. Oekraïne bewijst dat voorbereiding en lef verschil maken. De verkiezing van Nawrocki onderstreept hoe verdeeld Europa blijft.

Het zijn spannende tijden!