Boek: Wat als Rusland wint?

Het is 2028, de oorlog tussen Rusland en Oekraïne is gelukkig over. Maar opeens neemt Rusland een middelgrote plaats in Estland in: Narva. 57-duizend inwoners. Ligt echt vlak bij de grens met Rusland, en 80% van de inwoners spreekt ook Russisch.

De reden: de Russisch sprekende bevolking demonstreert al maanden omdat ze hun taal in het openbaar bestuur willen gebruiken. Opgestookt door desinformatie via social media denken ze dat de Estse regering ze tot tweederangsburgers wil degraderen, en hen het stemrecht wil afnemen. Dit kon Rusland niet over z’n kant laten gaan.

Maar dan is er wel opeens een NAVO Artikel 5 situatie, een aanval op één is een aanval op allen. Wat gaat de NAVO doen? Een wereldoorlog starten voor een stad ter grootte van de stad Zeist, of toch maar iets omzichtiger met de situatie omgaan?

Dit scenario schetst de Duitse hoogleraar internationale politiek Carlo Masala in zijn boekje: “Als Rusland wint”. Een aanrader, want hij neemt je mee naar een situatie waar we als ‘het Westen’ helemaal niet klaar voor zijn: een speldenprik van Rusland.

Om te testen wat de NAVO gaat doen in zo’n geval. En belangrijk is —zegt Masala— de Russen zullen telkens zeggen: “de opmars van deze troepen gaat om een beperkt gebied, we hebben verder geen ambities”.

Stel: de NAVO reageert meteen —wat niet de verwachting is— dan kunnen ze de operatie snel afbreken. Maar als de NAVO niet reageert, of twijfelt, dan kan je gebruik maken van het momentum, door te stoten.

En om die twijfel groter te maken, zorgt Rusland ervoor dat er via Afrika (door de inzet van huurlingen-legers) op grote schaal vluchtelingen naar Europa toekomen. Daarnaast onderneemt China een actie in de Zuid Chinese zee (het bezetten van letterlijk een stuk steen) waardoor de Amerikanen afgeleid zijn van Europa.

Wat Masala briljant doet, is je een inkijkje geven in de vergaderingen die je normaal alleen via vage persberichten zou kennen. Je voelt de twijfels, de angst, de politieke rekensommen.

Het feit dat je via heel veel verschillende manieren, democratisch gekozen politici tegen elkaar kan uitspelen. Bijvoorbeeld door desinformatie te verspreiden onder de kiezers (de leider van de grootste partij in Nederland was tot voor kort een grote Rusland supporter).

Dit boek laat zien dat je Europa uit elkaar kan spelen, de NAVO uit elkaar kan laten spatten, de macht van het westen kan breken, en uiteindelijk de Chinese overheersing van de wereld in handbereik laten zijn.

Wat moeten we doen volgens Masala?

• Razendsnel Europese afschrikking opbouwen. We moeten het NAVO grondgebied kunnen verdedigen zonder de Amerikanen. Het beeld in Rusland moet blijven dat we “iedere vierkante meter” (Olaf Scholz) zullen verdedigen.

• Daarnaast moeten we werken aan maatschappelijke bereidheid om op te treden tegen Rusland. Meer de bevolking oproepen: we moeten het samen doen. Dus meer klaar zijn voor dreiging, meer jezelf kunnen redden. Maar ook mensen duidelijk maken dat de hybride & desinformatie oorlog al bezig is.

• Volgens Masala moet je dus niet alleen de minister van defensie iets laten zeggen, of de legerleider (die willen alleen maar geld voor hun ‘eigen afdeling’, maar de premier, de ministers van Binnenlandse Zaken, Justitie en Volksgezondheid. Volgens Masala (in NRC) zouden politici in heel Europa het eens moeten worden over een gezamenlijke strategische boodschap: het gaat hier om de verdediging van de democratie.

Volgens een Duitse krant moet iedere politicus dit boek lezen. Omdat scenario’s je laten nadenken over de toekomst, maar je je er ook op kan voorbereiden. Een angsaanjagend scenario, maar je kan er maar over nagedacht hebben.