Kijken: Documentaire American Factory

Willen we echt dat productie terugkomt naar Amerika? Snapt Donald Trump wel wat er daar gebeurt? Onder welke voorwaarden?

Geïnspireerd door dit Chinese Propaganda filmpje over hoe Amerikaanse fabrieken eruit zouden zien, keek ik de de documentaire American Factory op Netflix.

Het terugbrengen van Chinees werk naar Amerika is veel minder eenvoudig is dan we (Trump) vaak denken. In plaats van alleen maar banen en kansen, brengt het ook botsingen, teleurstelling en ongemakkelijke waarheden.

Moraine, Ohio. Een stad die ooit draaide op de kracht van General Motors. Tot de fabriek sloot en duizenden banen verdwenen. In 2014 bracht het Chinese bedrijf Fuyao Glass nieuwe hoop. Een heropening van de fabriek, honderden nieuwe banen: een geschenk uit de hemel.

De eerste maanden hangen er optimisme en trots in de lucht. Eindelijk weer aan het werk, eindelijk weer vooruitzicht. Maar de eerste scheurtjes ontstaan snel. Want de wereld waarin deze fabriek opnieuw tot leven komt, is niet meer die van vroeger.

De documentaire legt haarfijn bloot waar het wringt: Amerikanen verwachten veiligheid, redelijkheid en zeggenschap. Chinezen brengen een werkcultuur waarin loyaliteit, lange dagen en ‘het collectief’ de norm zijn.

De botsingen zijn soms schrijnend: een Amerikaanse werknemer vraagt voorzichtig: “Is this a union shop?”. De reactie: “It is our desire to not be.”

Voor Chinese managers zijn Amerikaanse werknemers vooral... traag.
"They have fat fingers. We keep training them over and over," verzucht een Chinese opzichter.

Aan beide kanten groeit onbegrip. Aan beide kanten groeit frustratie.

American Factory ontneemt elke romantische illusie over ‘banen terughalen’.
Ja, er zijn banen. Maar vaak tegen lagere lonen, zonder vakbond, met minder rechten en minder zekerheid.

In China werkt men dag en nacht als het moet. In Ohio botsen deze verwachtingen hard op een cultuur waarin veiligheid, vrije tijd en persoonlijke ruimte wél belangrijk zijn.

De vraag dringt zich op: Is dit het soort banen dat we willen terughalen?
Of moeten we niet alleen denken aan hoeveel werk we terughalen, maar vooral wat voor werk?