Hoe zeg je 'I told you so' in het Frans?

Met alle geopolitieke spanningen, Trump die op weg is een autocratische staat te creëren en Poetin die oorlog blijft voeren op ons continent, vragen we ons allemaal af: “shit, hoe hebben we de Amerikanen zo blind kunnen vertrouwen?”. Daarnaast slaan we onszelf allemaal nu voor de kop “waarom hebben we zo weinig geïnvesteerd in onze eigen defensie?”. De Economist citeert onze minister van Buitenlandse Zaken Caspar Veldkamp: “We zijn allemaal Gaullist geworden”.

Want, er is een man die —als hij nog zou leven— licht glimlachend de kamer in zou kijken en zeggen: “Je vous l'avais dit”. Want De Gaulle vertrouwde de Amerikanen voor geen meter in de jaren 50. En dus trok hij zich terug uit het opperbevel van de NATO, ontwikkelde het eigen kernwapenprogramma en zette vol in op energie-onafhankelijkheid doormiddel van kernenergie.

Maar ik dacht bij mijzelf: wat weet ik eigenlijk van deze Generaal en oud-president van Frankrijk? Ik moet eerlijk zijn, ik kwam niet veel verder dan zijn opmerkelijke uiterlijk. Volgens de Britten zou hij de “heupen van een vrouw en het hoofd van een ananas” hebben. Maargoed, mijn fout.

Nooit beroerd om meer te lezen en leren, dook ik het internet op. Een paar dingen die ik kan aanraden om te kijken en lezen:

I Am France: The Mytch of Charles de Gaulle

Is een interessante korte film (30 minuten) over waarom De Gaulle zo’n mythische figuur is geworden. Terwijl zijn oude baas, Maarschalk Petain zich overgaf aan de Duitsers in de Tweede Wereldoorlog, liet Winston Churchill de onbekende Franse Generaal De Gaulle naar het VK smokkelen, waar hij zijn beroemde radiospeech hield: “Frankrijk heeft een veldslag verloren, maar Frankrijk heeft de oorlog niet verloren!”.

Over dat De Gaulle een enorme pain in the $$ was voor Churchill, dat Franklin Rooseveld deze onbekende Fransman voor geen meter vertrouwde (en hem overal buiten hield). En waarom De Gaulle daar dus zijn wantrouwen naar de Amerikanen aan over heeft gehouden.

The New Yorker: How Charles de Gaulle Rescued France

Dit is een uitgebreid verhaal in The New Yorker over de biografie die een paar jaar geleden over De Gaulle verscheen van Julian Jackson. De Gaulle is overal in Frankrijk. Zijn naam siert luchthavens en pleinen, maar zijn invloed lijkt vooral ceremonieel. Hij is een onbetwiste held, zo schrijft hij, maar hij wordt niet gezien als een voorbeeld voor de huidige tijd. (stuk komt uit 2018). Een beetje zoals Place Charles de Gaulle, waar de Arc de Triomphe staat. Iedereen cirkelt eromheen, maar weinigen staan bij hem stil.

Kort voor zijn dood, in 1970 was De Gaulle politiek uitgespeeld. Hij had het Franse volk in een referendum gevraagd of ze door wilden met zijn leiderschap. Er kwam een ‘nee’. De generaal schijnt tegen een van zijn assistenten te hebben gezegd: "The French don't want de Gaulle today," hij sprak over zichzelf in de 3e persoon, "But you wait. In 30 years, the myth, you'll see the myth." Ok. Het is inmiddels 55 jaar geleden, maar wellicht is de tijd dan nu eindelijk daar.