• Tipcast
  • Posts
  • Europa 2025: een cruciaal moment voor ons continent

Europa 2025: een cruciaal moment voor ons continent

Tijd voor reflectie: zal Europa opstaan in het nieuwe jaar?

Author

Pepijn van Dijk
December 22, 2024

De wereld om ons heen is in beweging. We staan in Europa voor grote uitdagingen. Het is wat mij betreft een van de grote vragen van 2025: blijven we overeind, of komen onze waarden in de knel?

Een continent in de piepzak
Europa worstelt. Technologische ontwikkelingen, geopolitieke spanningen, klimaatverandering en immigratie zijn grote zorgen voor ons, zo blijkt uit elk onderzoek. Ga maar na. De wereld wordt vijandiger:
- Oorlog op ons continent: De dreiging van Poetin houdt aan (Roemenië, Bulgarije, Georgië). Er is nog geen einde aan de oorlog met Oekraïne. 
- Niet alleen Moskou, maar ook Beijing en zelfs Washington gaan zich steeds meer gedragen als maffiosi. Belangrijkste doel: instabiliteit creëren. Kijk alleen al hoe Elon Musk zich nu met de Britse politiek bemoeit, en Farage steunt. Een regelrechte middelvinger naar de premier van bondgenoot Groot-Brtitiannië. 
- Hoe gaan we aan onze grondstoffen komen, nu onze oude koloniën niets meer met ons te maken willen hebben, terwijl onze afhankelijkheid groeit?

Ook economisch ziet het er niet florissant uit. Volgens het ‘rapport Draghi” wordt Europa geconfronteerd met “afnemende concurrentiekracht, achterblijvende innovatie en een dreigend tekort aan arbeidskrachten van 2 miljoen per jaar tot 2040”. Zonder ingrijpende investeringen dreigt stagnatie.

Draghi’s aanbevelingen zijn samen te vatten als: Europa verenigt u - en snel!

  1. €800 miljard per jaar investeren in productiviteit, het sociale model en de groene transitie.

  2. De kapitaalmarktunie afronden om innovatie en samenwerking te versnellen.

  3. Intensieve samenwerking op energie, defensie en technologie.

  4. Mededingingsregels herzien om wereldwijde concurrentie aan te kunnen

Maar is dit realistisch? Terwijl Frankrijk economisch faalt en Duitsland wankelt, rukken Poetin en zijn knokploegen op in het oosten. Instabiliteit alom. Reageren we snel genoeg?

Een extra zwakke schakel: wijzelf
En dan is er nog de Europese burger. Uit het Global Trends-rapport van Ipsos blijkt dat Nederlanders, en Europeanen, individualistisch en hedonistisch zijn. Acht op de tien Nederlanders noemen zichzelf gelukkig, maar liefst 76% gelooft dat "het belangrijkste is om vandaag van het leven te genieten, morgen zorgt wel voor zichzelf".

Dit individualisme en gebrek aan collectieve ambitie is een probleem. We hebben een samenleving nodig die bereid is offers te brengen en samen te werken, maar dat vereist een mentaliteitsverandering.
Helaas, van onze huidige leiders kunnen we dat morele leiderschap niet meteen verwachten. 

Lichtpuntjes en kansen
Toch zijn er redenen voor optimisme. Europa is op specifieke gebieden sterker dan het lijkt:

  • Europese farmaceutische bedrijven overtreffen Amerikaanse concurrenten qua waarde en rendement.

  • Innovatie zoals de machines van ASML, die cruciaal zijn voor bijv. Nvidia’s AI-chips.

  • Groene technologie waarin we vooroplopen.

  • Bovendien hebben Europeanen een hoge levensstandaard en toegang tot gezondheidszorg waar veel Amerikanen jaloers op zijn.

Wat is er nodig?
2025 wordt een beslissend jaar. Willen we slagen, dan moeten we van business as usual overstappen naar een visie die onze sterktes benut en onze zwaktes aanpakt. Dat vraagt:

  • Actieve hoop: niet alleen wachten en hopen, maar doen.

  • Betere leiders: dappere systeemdenkers die voorbij het korte termijnbelang kijken.

  • Een nieuw verhaal: een visie van een veilige, groene en sociale toekomst.

Europa kán dit, maar alleen als we het willen. Dat betekent: minder individualisme, meer actie. Tijd om op te staan.

Lees verder