Autoritaire schijn-democratie

Er wordt veel geschreven over wat Trump doet, maar één term uit een recent artikel in Foreign Affairs vat het treffend samen: competitive authoritarianism.

Dit betekent: een systeem met een democratische façade, terwijl de macht in handen blijft van de regering. Oftewel: een autoritaire schijn-democratie.

Hoe Trump de staat naar zijn hand zet

Trump wil de Amerikaanse overheid gebruiken als wapen tegen zijn tegenstanders. Dit is geen brute dictatuur, maar een systeem waarin de spelregels zo worden gemanipuleerd dat oppositie steeds minder kans heeft.

🔹 Overheidsinstellingen worden gepolitiseerd. De FBI, IRS en het ministerie van Justitie worden ingezet om tegenstanders te intimideren.
🔹 Media, bedrijven en universiteiten voelen de druk. Kritiek wordt ontmoedigd met dreigende sancties en rechtszaken.
🔹 Zelfcensuur groeit. Bedrijven, journalisten en activisten spreken zich minder uit uit angst voor represailles. Angst ervoor ondermijnt democratie.

Maar: er is hoop

Volgens politicologen Steven Levitsky en Lucan Way is de VS nog niet verloren:

1️⃣ Trump heeft geen massale steun. Zijn populariteit blijft beperkt.
2️⃣ Amerikaanse instituties kunnen nog tegenwicht bieden. Onafhankelijke rechters en een vrije pers spelen een cruciale rol.
3️⃣ Een actieve oppositie is noodzakelijk. Autoritarisme wint als mensen zwijgen. Stemmen, demonstreren en politieke druk blijven essentieel.

Conclusie: Democratie overleeft alleen als we in het spel blijven

Amerika balanceert op de rand van autoritarisme. Trump heeft de middelen om de democratie te ondermijnen, maar niets ligt vast. De geschiedenis laat zien dat autoritaire leiders kwetsbaar zijn als ze op weerstand stuiten.

De les? Blijf zichtbaar. Blijf luid. Blijf strijden. Zodra angst wint, wordt autoritarisme de norm.